ANALIZA BIZNESOWA

Analiza biznesowa w metodyce OMNIS skupia się na takim zaprojektowaniu funkcjonowania organizacji, aby wszystkie działania układały się w spójne procesy. Procesy te powinny współgrać ze sobą w optymalny sposób, powodując synergię przy tworzeniu wartości dla klietna. Procesowy paradygmat zarządzania organizacją wydaje się być bowiem jedną z najbardziej dojrzałych koncepcji zarządczych.  Konstrukcyjnie, procesowy model organizacji można podzielić na dwa wyraźne aspekty:

• architekturę procesów – identyfikującą procesy organizacji oraz wskazującą zależności je łączące, oraz
• przebiegi procesów – prezentujące przebieg prac realizowanych przez role określonego typu.

W literaturze występuje wiele definicji architektury procesów biznesowych, nie mniej to pojęcie nadal nie jest jednoznacznie zdefiniowane. W metodyce OMNIS połączono ze sobą metodyki Rummlera-Brache’a (performance improvement) oraz RIVA (sposób interpretacji i opisu procesów biznesowych) oraz utworzono konwencję ich stosowania z wykorzystaniem standardowych języków modelowania.

Ostro zdefiniowane w ramach architektury procesów biznesowych granice procesów w dużym stopniu przyczyniają się do ułatwienia konstruowania opisów ich przebiegów. W praktyce, zaobserwować to można podczas warsztatowych dyskusji odnośnie logiki warunkującej przepływ procesu:

• zdarzeń rozpoczynających proces biznesowy;
• zasadności umieszczania określonych działań w ramach danego procesu;
• momentu, w którym proces należy uznać za zakończony. 

W metodyce OMNIS modelowanie procesów biznesowych zawiera także zasady utrzymania zgodności przebiegów procesów z pryncypiami architektonicznymi oraz wskazuje sposób wykorzystania wybranych języków modelowania procesów. Praktyka pokazuje bowiem, iż aby zwiększyć czytelność opisu oraz uwzględnić wszystkie aspekty opisu rzeczywistości konieczne jest dostosowanie istniejących standardów notacyjnych.

Przebiegi procesów biznesowych w naszym rozumieniu powinny przede wszystkim prezentować kroki danego procesu (atomowe z punktu widzenia metodyki działania), ustanowić ich porządek oraz wskazać te działania, które są wykonywane równolegle, a także te, których wykonanie jest uzależnione od spełnienia określonych warunków. Czasami te warunki są na tyle proste, że można nimi etykietować określone przepływy działań. Zdarzają się jednakże takie sytuacje, w których wyznaczenie właściwej ścieżki w przebiegu procesu wymaga opisania złożonej logiki decyzyjnej.

Uzupełnieniem opisu ładu organizacyjnego w metodyce OMNIS są reguły biznesowe rozumiane jako ograniczenie stopnia swobody postępowania osób uczestniczących w pracy realizowanej w organizacji. Biznesowe reguły decyzyjne mają na celu opisanie kryteriów wyboru najlepszej / rekomendowanej opcji w kontekście wykonywanych rutynowych działań operacyjnych, stąd są definiowane niezależnie od miejsca ich wykorzystania, aczkolwiek jako integralna część architektury, stanowią wartościowy element opisujący biznes. Precyzują one logikę biznesową, zatem powinny być realizowane na poziomie biznesowym, a nie w kontekście wspierającej biznes warstwy technologicznej. W myśl metodyki OMNIS poprawnie zdefiniowane reguły biznesowe pozwalają na zwiększenie jednoznaczności proponowanych metod pracy oraz mogą przyczynić się do tworzenia spójnego ładu organizacyjnego, zwiększając jednolitość i, w większości przypadków, upraszczając reguł decyzyjne, tym samym zmniejszając zarówno koszty wprowadzania nowych rozwiązań menedżerskich jak i ich późniejszej aktualizacji

Mając zdefiniowany zarys architektury biznesowej oraz procesy biznesowe, możemy się pokusić o identyfikację miejsc, dla których niezbędne będzie wsparcie systemów informatycznych. W metodyce OMNIS, oczekiwane przez reprezentantów biznesowych funkcjonalności rozwiązań informatycznych, są identyfikowane oraz specyfikowane na bazie opisanych procesów biznesowych. Analiza potrzeb odbywa się na poziomie poszczególnych, niepodzielnych kroków w przebiegu procesów biznesowych, tym samym, nadając wymaganiom bardzo wąski kontekst biznesowy. Z metodycznego punktu widzenia, warto zauważyć, iż wymagania funkcjonalne definiowane na poziomie modelu architektury biznesowej powinny być opisywane w sposób oddający intencję (potrzebę) biznesu, abstrahując jednocześnie od sposobu ich realizacji. Za realizację postawionych wymagań odpowiedzialne będą kolejne fazy procesu produkcyjnego, z których jedna zostanie zaprezentowana w kolejnych rozdziałach niniejszego artykułu. Uzyskane wymagania funkcjonalne powinny być możliwie najbardziej atomowe, charakteryzować się jednoznacznie określonymi cechami oraz kryteriami akceptacji. Metodyka OMNIS zaleca, aby dla każdego z wymagań podać uzasadnienie, wykazujące, iż realizacja wymagań pozytywnie wpłynie na sposób wykonywania kroku procesu biznesowego. W szczególnych przypadkach może się okazać, iż wykorzystanie technologii informatycznych nie tylko polepszy parametry poszczególnych kroków procesu, ale także zmieni kształt przebiegu procesu

 Równolegle z opracowywaniem modelu wymagań funkcjonalnych powinien być tworzony model pojęciowy systemu. Model ten pozwala na odwzorowanie struktury informacji oraz danych przetwarzanych w systemie niezbędnych do realizacji funkcjonalności oferowanych przez system. Metodyka OMNIS zaleca aby w modelu zawrzeć charakterystyki elementów należących do dziedziny problemu wraz z określeniem statycznych relacji zachodzących pomiędzy tymi elementami. Praca nad modelem pojęciowym ma charakter iteracyjno przyrostowy – zgodnie z założeniami metodyki rozpoczyna się od wskazania kluczowych elementów dziedziny problemu wokół, których realizowane jest przetwarzanie w systemie (zwykle na podstawie opracowanego na etapie analizy biznesowej modelu koncepcji biznesowych) i polega na stopniowym uzupełnianiu modelu o nowe, identyfikowane podczas analizy funkcjonalności elementy niezbędne do jej realizacji oraz uszczegóławianiu specyfikacji tych elementów. Zawarte w modelu elementy oraz ich specyfikacje będą zatem ściśle powiązane z pozostałymi artefaktami analizy, a zarazem pozwolą na ujednolicenie stosowanych w pracach projektowych terminów i  odczarowanie żargonu biznesowego.

W ramach Metodyki OMNIS najczęściej wykorzystywane techniki to:

• diagram wymagań (SysML bądź odpowiednik),
• łańcuchy wartości (BPMN),
• architektura procesów (BPMN),
• przebiegi procesów (BPMN),
• model pojęć (UML),
• model decyzyjny (DMN lub odpowiednik),
• reguły biznesowe (RuleSpeak).

Odniesienie do Siatki Zachmana

Analiza biznesowe w metodyce OMNIS wpasowuje się w drugi wiersz Siatki Zachmana.

Pliki do pobrania

Poniżej załączone zostały dokumenty pozwalające zaprezentować fundamenty metodyki OMNIS w obszarze Analizy Biznesowej